Những xung đột hiện hữu giữa văn hóa truyền thống và kiến trúc
Trong một cuộc trò chuyện với Reatimes, KTS. Phạm Tkhô cứng Tùng - Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã xác định: “Kiến trúc là một trong những phần của văn hóa truyền thống. Nhiệm vụ của quy hoạch và kiến trúc là tạo dựng ko gian sống và làm việc cho con người, do đó phản ánh văn hóa truyền thống là phải, là đương nhiên. Bởi lẽ kiến trúc cho ai, quy hoạch cho ai? Cho người Việt Nam, cho những dân tộc sống bên trên giang sơn Việt Nam. Cho nên quy hoạch, kiến trúc phải thích ứng với tính bạn dạng địa, với đặc trưng của địa phương về con người, địa hình và văn hóa truyền thống”.
Thế nhưng, thực tiễn đã cho biết rằng, kiến trúc Việt Nam hiện nay còn tồn tại những chưa ổn, hạn chế trong quy trình phát triển và chưa phản ánh được phiên bản sắc văn hóa truyền thống đậm đà. Hay nói nhữngh khác, kiến trúc vẫn xa rời văn hóa truyền thống phiên bản địa, phát triển manh mún, vớip nhặt, thiếu điểm nổi trội và sáng tạo ở cả đô thị lẫn nông thôn.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng - Nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng), kiến trúc nông thôn Việt Nam hiện nay đang mang Xu thế quá tải, xung đột với những quan điểm và nhận thức của nông thôn - nơi lưu giữ sâu đậm nhất những giá trị của nền văn hóa truyền thống, những giá trị tinh hoa dân tộc. Mặt khác, nông thôn cũng mà thậm chí chứa đựng những sự trì trệ khó xoay chuyển nhất trải qua cốt nhữngh mang chân thành và ý nghĩa xã hội, nhưng kiến trúc cũng chưa thể hiện được tầm quan trọng khắc phục những hạn chế này.
TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng - Nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng). (Hình ảnh: Bộ Xây dựng)
Chuyên gia cũng nhận định, văn hóa truyền thống, lối sống, kiến trúc nông thôn hiện đang bị đô thị hóa xâm lấn, với nguy hại phá vỡ và mất dần gốc rễ. Trong lúc đó, những cơ chế chính sách được ví dụ hóa bởi những đồ án quy hoạch với phần phiến diện, duy ý chí; chưa coi trọng và thiếu kém chất lượngi pháp để duy trì những giá trị văn hóa truyền thống từ những khu định cư truyền thống lịch sử của làng xóm; vận dụng một khuôn mẫu chung cho toàn bộ những vùng nông thôn bên trên toàn nước, phá vỡ và đi ngược lại sự hình thành với cốt nhữngh văn hóa truyền thống nông thôn.
Cùng với đó, tình hình có thể chấp nhận được tách thửa đất trong số khuôn viên nhà ở truyền thống lâu đời, từ thừa kế tới chuyển dịch sắm bán cũng kéo theo việc ko vận hành được diện mạo kiến trúc. Nhà ở xây cất với tương đối nhiều hình thức ko giống nhau làm phá vỡ và biến dạng hình thái, cấu trúc ko gian kiến trúc làng quê, xâm lấn và phá hủy dần ngôi nhà kiến trúc truyền thống lâu đời nguyên sơ từ ban sơ, đồng thời cùng lúc lúcến càng ngày càng tăng tỷ trọng tổng dân số, tỷ trọng cư trú, biến đổi cư dân gốc, gia nhập văn hóa truyền thống ngoại lai…
Với kiến trúc đô thị, TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng phân tích, hơn hai thập kỷ qua, Việt Nam đã với vận tốc phát triển đô thị vượt bậc với sắp một.000 khu đô thị mới xây dựng và hoạt động, cạnh bên những đô thị cũ hiện hữu. Bộ mặt kiến trúc lẫn hạ tầng kỹ thuật đô thị đã tiến bộ hơn, tiện nghi hơn. Không ít đô thị đạt thành công ở cả quy hoạch lẫn phong thái kiến trúc như Ecopark, Phú Mỹ Hưng, Vinhomes, Phúc Khang…
Nhưng với 1 cơ quan ko nhỏ còn sót lại, mọi đều manh mún, thiếu phiên bản sắc, sở hữu Xu thế nhất quán hóa về hình thái, cấu trúc và ăn diện mạo kiến trúc… Cùng với đó, diện mạo thành phố cũng trở nên xấu đi lúc sự tẻ nhạt về kiến trúc đi cùng những hệ quả của quy trình đô thị hóa mất kiểm soát như: ô nhiễm và độc hại môi trường thiên nhiên xung quanh, tắc nghẽn giao thông, tỷ trọng cư trú quá tải, thiếu thốn những tiện ích thuộc hạ tầng kỹ thuật và xã hội, thiếu hụt cây xanh và mặt nước, ngập lụt, nổ và cháy, mất trật tự và tệ nạn xã hội, yếu thế trong phòng chống dịch bệnh…
Sự phát triển lộn xộn, manh mún, thiếu quy hoạch, ko nhất quán về quy mô của những khu đô thị dẫn theo diện mạo chung của thành phố bị phân tách theo mẫu "gia báo". (Hình ảnh minh bọn họa)
Bên cạnh này là sự việc ck chéo cánh cánh cánh, thiếu nhất quán và giống hệt của những khối hệ thống luật, cơ chế chính sách trong xây đắp, quản trị và vận hành, quản trị và vận hành hoạt động và sinh hoạt của mỗi đô thị, mỗi thành phố. Ngoài ra, việc di dời những trung tâm độc hại và độc hại ra khỏi những thành phố đã được triển khai, nhưng một phần ko nhỏ quỹ đất lại được sử dụng để phát triển chung cư hoặc những trung tâm thương mại, thay vì đầu tư chi tiêu cho những ko gian công cùng của thành phố, kéo theo việc ko phục vụ yêu cầu được yêu cầu sinh hoạt xã hội và sống sắp tự nhiên và thoải mái của cư dân.
Duy trì, tiếp nối bạn dạng sắc văn hóa truyền thống và kiến trúc truyền thống lịch sử trong trái đất đương đại
TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng đã chỉ ra rằng, để kế thừa, gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn trong kiến trúc, trước những thời cơ và cả thử thách tới từ thời kỳ xuất hiện hội nhập, cần phải chính thức từ việc định lượng những chỉ tiêu về quy hoạch sử dụng đất. Cụ thể hóa và định lượng hóa những chỉ tiêu về tỷ trọng người dân, tỷ trọng cư trú, tỷ trọng xây dựng, diện tích S đất ở tối thiểu... từ những đồ án quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch ví dụ.
Cùng với đó, giữ vững 3 trụ cột nguyên tắc cơ bạn dạng trong kiến trúc - quy hoạch là bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, gìn giữ môi trường thiên nhiên thiên nhiên và phát triển. Đặt tiềm năng cân bởi và điều độ giữa văn hóa truyền thống vật chất, văn hóa truyền thống tinh thần với văn hóa truyền thống tổ chức xã hội.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng, văn hóa truyền thống kiến trúc bạn dạng địa là một quy trình văn hóa truyền thống chứ ko đơn thuần là thành phầm vật chất. Để nền kiến trúc phát triển kiên cố, cần lấy văn hóa truyền thống và kiến trúc bạn dạng địa làm gốc và nuôi dưỡng bởi tài nguyên, nguồn vốn, technology và con người. Con người của kiến trúc cũng phải được quyên tâm, triết lý, huấn luyện và giảng dạy. Suy cho cùng, làm thế nào để kiến trúc cân bởi và điều độ được giữa truyền thống lâu đời và tiên tiến, giữa bảo tồn và phát triển, giữa bạn dạng sắc và tiên tiến.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng, văn hóa truyền thống kiến trúc phiên bản địa là một quy trình văn hóa truyền thống chứ ko đơn thuần là thành phầm vật chất. (Hình ảnh: Travellite)
Để duy trì và làm tối ưu bạn dạng sắc đô thị, nông thôn Việt Nam trong kiến trúc, cần nâng cao và lưu giữ: những điểm đặc trưng của đô thị, nông thôn, như hình thể, cấu trúc, ko gian đặc rỗng, ko gian đóng mở, giao thông, những cửa ngõ; những sinh hoạt văn hóa truyền thống như cảnh sắc đường phố, tôn giáo, tín ngưỡng, lối sống, tập quán; những giá trị truyền thống cuội nguồn, lịch sử hào hùng; và những điểm lưu ý tự nhiên và thoải mái về địa hình, khí hậu, hệ sinh thái.
Chuyên gia nhấn mạnh, cần phát hành Tiêu chuẩn chỉnh chỉnh về thẩm mỹ và làm đẹp và thiết kế ko gian công cùng (nội dung này chưa được ví dụ hóa trong Quy chuẩn chỉnh chỉnh kỹ thuật vương quốc 0một:202một và trong Thông tư 06/20một3/TT-BXD về thiết kế đô thị (phát hành ngày một3/5/20một3)), trong đó cần làm rõ trọng trách nát kết nối những hệ sinh cảnh, tái hồi sinh những vị trí lịch sử dân tộc sau lúc dịch chuyển và tuyệt đối những thiết kế thuộc hạ tầng kỹ thuật và tiện ích đô thị (vỉa hè, cây xanh, khu vui ckhá công viên, giao thông công cùng...).
Ngoài ra, thậm chí thiết lập sổ tay hướng dẫn và khuyến khích người dân xây dựng cải tạo và xây mới nhà ở theo những mẫu thức kiến trúc truyền thống cuội nguồn của địa phương, thích ứng với biến đổi khí hậu thiên tai, dịch bệnh… Quy hoạch nông thôn cần xác lập những khu ở định cư truyền thống cuội nguồn, kiểm soát tách thửa diện tích S khuôn viên ô đất thích ứng với diện tích S của ô đất (khuyến khích ko biến đổi và định hình tổ chức cơ cấu hộ mái ấm mái ấm gia đình thích ứng).
Cần chú trọng bổ sung cập nhật upgiate ko gian xanh cho đô thị để điều tiết ko gian và phục vụ nhu yếu nhu yếu của người dân. (Hình ảnh minh bọn họa: Ecopark)
Cùng với đó, phải đảm bảo sinh kế cho những người dân, phải để mỗi công trình xây dựng kiến trúc từ nhà ở tới công trình xây dựng công cùng đều đóng tầm quan trọng là một đơn vị thay thế một tế bào xanh của hạ tầng xanh nông thôn. Khuyến khích phát triển tài chính du ngoạn địa phương, xã hội, hộ mái ấm mái ấm gia đình bên trên trung tâm khai thác từ quỹ kiến trúc nhà ở gắn kèm với văn hóa truyền thống, sản xuất, lễ hội, lễ hội, tập quán... Hướng dẫn tổ chức chính quyền địa phương và người dân bảo tồn, tu tạo, phục dựng hoặc xây mới những công trình xây dựng kiến trúc nhà ở, công cùng, tôn giáo tín ngưỡng... mang giá trị văn hóa truyền thống.
Sau cùng, TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng xác minh, vấn đề mẫu chốt để đi tới thành công là phát triển tài chính vòng luân hồi, tài chính tri thức, tài chính số theo hướng tăng trưởng xanh và bền vững và kiên cố. Bản thân kiến trúc, quy hoạch cũng phải tự hoạt động và biến đổi để thích ứng với yêu cầu của thời đại, tự khắc phục những hạn chế về phát thải, ô nhiễm và độc hại và tìm ra những hướng đi sáng tạo, giúp dự án công trình và ko gian kiến trúc bền vững và kiên cố hơn, thân thiện với môi trường xung quanh thiên nhiên hơn.
Có thể nói, giữ gìn phiên bản sắc văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử trong kiến trúc tiến bộ là một hành trình gian truân, ko kém chất lượngn dị và đơn thuần. Làm sao để truyền tải được khá thở của hàng nghìn năm lịch sử dân tộc và biết bao giá trị kiến trúc được tinh chết từ phụ vương ông vào một trong những nếp nhà, một con đường, tới cả một làng quê, một thành phố, một vùng đô thị, này là sứ mệnh to to bỏ lên vai ko chỉ mang mang những kiến trúc sư, nhà quy hoạch mà được xem là cả xã hội. Sứ mệnh, trách nát nhiệm ấy càng trở nên cấp bách, quan trọng hơn, trong bối cảnh những hệ lụy của việc gia nhập văn hóa truyền thống đã và đang dần triệu chứng rõ nét hơn./.
